[wanabidii] HOJA NA MAONI YETU WAISLAMU JUU YA KATIBA MPYA

1 | P a g e

 

 

HOJA NA MAONI YETU WAISLAMU JUU YA KATIBA MPYA YA JAMHURI YA MUUNGANO YA TANZANIA

 

KUPITIA SEMINA SHIRIKISHI ZA MTANDAO WA

MISIKITI TANZANIA

 

SEHEMU YA I: UHUSIANO WA SERIKALI, DINI NA MASHIRIKA YA KIDINI

NA.

HOJA

MAONI

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba

mpya  itambuwe  kuwepo

1

haitambui

kuwepo

kwa

kwa

Mwenyezi   Mungu

na

Mwenyezi Mungu na uhalali

Mamlaka yake juu ya Wanaadamu

wa

mamlaka

ya

Mwenyezi

(kwa mnasaba huu, wananchi wa

Mungu

Tanzania)

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba mpya iweke wazi kutambua

2

haitambui

uhalali

wa Sheria

kwake   uhalali   wa   sheria   za

za

Mwenyezi

Mungu.

Hii

Mwenyezi Mungu na kuziheshimu.

inajidhihirisha

kwa kauli

ya

Maana  ya  serikali  kutokuwa  na

serikali kutokuwa na dini.

dini iainishwe na kuwekwa wazi

kikatiba.

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba

mpya  isimlazimishe

mtu

3

inamlazimisha

mtu

kufuata

kufuata taratibu au sheria ambazo

sheria   zote   hata   kama

inakwenda kinyume na imani yake

zinakwenda

kinyume

na

na hivyo kupelekea kuvunja sheria

imani ya dini ya raia husika.

za dini yake.

Kwamba Katiba iliyopo haitoi

Katiba itoe tafsiri yakinifu ya ibada

tafsiri yakinifu juu ya maana

na dini kwa mujibu wa tafsiri ya

4

ya ibada na dini. Tafsiri sahihi

dini husika.

ya maneno dini na ibada ni

muhimu ili kuzuia bughudha

kwa wananchi wanapokuwa

katika  matendo  ya  dini  na

ibada.

2 | P a g e

 

 

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba mpya iruhusu kuchanganya

5

inatenganisha

mamlaka

ya

mamlaka ya nchi na ya dini. Mfano

nchi na mamlaka ya dini. Huu

uwepo  wa  Mahakama  ya  Kadhi

ni mfumo Kristo.

itakayoendeshwa

kwa

hazina

ya

serikali.

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba mpya itoe tafsiri sahihi ya

6

imetoa tafsiri potofu ya neno

neno  HALALI  kwa  mujibu  wa

HALALI.  Kwa

mfano

neno

imani ya dini na tafsiri hiyo iwe ni

rizki

halali

linajumuisha

yenye

kukubalika  kiutendaji

na

mathalani

hata

rizki

katika

mahusiano

baina

ya

ipatikanayo

kwa

kuuza

mwananchi  wa  dini  husika  na

pombe

na

kucheza

bahati

wananchi  wengine  nje  ya  dini

nasibu ni halali.

husika.

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba  mpya  itambue  na  kuipa

7

haiilazimishi

serikali

heshima siku ya Ijumaa kuwa ni

kuitambua

siku  ya

Ijumaa

siku   maalum   ya   ibada   kwa

kama siku rasmi ya ibada kwa

Waislamu. Hivyo shughuli zote za

Waislamu.

Hii

inasababisha

serikali

zisimamishwe

wakati

wa

usumbufu

mkubwa

kwa

kutekelezwa ibada hiyo.

Waislamu

kutekeleza

ibada

hii hususan

wafanyakazi

na

wanafunzi.

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba mpya iruhusu na itambue

haitambui

kuwepo

kwa

uwepo  wa  mahakama  za  kadhi

8

Mahakama

ya

Kadhi.

Hii

zitazoendeshwa chini ya usimamizi

imepelekea

Waislamu

wa Kadhi Mkuu na Naibu Kadhi

kutohukumiana kwa sheria za

Mkuu

wataokao

chaguliwa

na

Kiislamu ambayo ni sehemu

Waislamu kwa kuzingatia sifa za

ya ibada kwao na vile vile

kielimu katika fani ya sheria ya

kukosekana

kwa  msimamizi

Kiislamu na kutambuliwa na Rais

wa  haki

inapotokea

mzozo

wa Jamhuri ya Muungano.

baina ya Waislamu.

Kwamba Kutokana na Katiba

Katiba mpya itambue uwepo wa

iliyopo

kutokutambua

tume  ya  ushauri  wa  uteuzi  wa

mahakama

ya

kadhi

ajira

makadhi na ajira ya makadhi kwa

rasmi za makadhi hazipo.

mahakama  za

kadhi

Tanzania

3 | P a g e

 

 

					ambayo kikatiba itaitwa Tume ya
					Utumishi  ya  Mahakama  ya  Kadhi.
9					Tume	hii	itachaguliwa		na
					Waislamu. Wajumbe wa Tume hiyo
					watakuwa wafuatao:
					1. Kadhi Mkuu ambaye atakuwa
					mwenyekiti		kutoka   bara		au
					visiwani;
					2.  Naibu  Kadhi  Mkuu  ambaye
					atakuwa naibu Mwenyekiti kutoka
					bara au Visiwani;
					3. Kadhi mmoja wa Mahakama ya
					Kadhi ya Rufaa atakayechaguliwa
					na Waislamu;
					4.   Wajumbe		watatu	kutoka
					mahakama ya kadhi.
	Kwamba suala la kugharimia				Katiba	mpya	iilazimishe	serikali
	uendeshaji wa mahakama za				kugharimia gharama za kuendesha
10	kadhi linapaswa liwe jukumu				mahakama za kadhi na gharama za
	la serikali kupitia mfuko wa				watumishi  wote  kutoka			kwenye
	hazina  ya  serikali.  Hii  kwa				mfuko wa hazina ya serikali.
	sababu Waislamu ni sehemu
	ya walipa kodi. Kama walivyo
	raia   wengine,		wanastahili
	kufaidika  kutokana  na			kodi
	wanazolipa.
	Kwamba Mahakama ya Kadhi				Katiba mpya itambuwe uwepo wa
11	haipaswi	kuingiliwa		na	Mahakama ya Rufaa ya Kiislamu.
	mahakama	ya	aina  yoyote
	isiyohukumu kwa sheria ya
	Kiislamu.	Kwamba		upo
	umuhimu wa kuundwa kwa
	Mahakama	ya	Rufaa	ili
	kusikiliza kesi za rufaa kutoka
	kwenye mahakama ya kadhi.
	Kwamba	Waislamu		kwa	Katiba	mpya	itambue	haki	ya

4 | P a g e

 

 

sheria

zilizopo

wanakwazika

Waislamu

kutekeleza

nakufuata

katika

kutekeleza

dini

yao

sheria ya Kiislamu katika ukamilifu

kikamilifu. Inawawia vigumu

wake.

Katika

sehemu

zenye

12

kutekeleza

sheria

kwa

Waislamu

wengi

sheria

ya

mnasaba wa dini yao. Kufuata

Kiislamu ifuatwe katika ukamilifu

sheria za Kiislamu ni sehemu

wake.

Kila

Muislamu   katika

ya dini na ibada ya lazima

maeneo

haya

atalazimika

kwa Muislamu, haki ambayo

kuhukumiwa

kwa

sheria

za

katiba iliyopo imetoa uhuru.

Kiislamu.

Katika

maeneo

yenye

Waislamu wachache mahakama za

kadhi

ziwahukumu

Waislamu

katika  sheria  zote  za  Kiislamu

isipokuwa za jinai.

Kwamba Katiba iliyopo haitoi

Katiba  mpya  iweke  uthibiti  wa

muongozo juu ya ushirikiano

matumizi ya fedha za umma kwa

baina ya serikali na dini au

utaratibu

wa

upendeleo

wa

madhehebu

ya

dini,

hali

madhehebu  ya  dini  yoyote  ama

iliyopelekea

kuwepo

kwa

kinyemela   au   kwa   njia   ya

13

malalamiko

ya

kuwepo

kwa

urasimishaji

kupitia  mikataba

au

upendeleo

maalum

makubaliano.

unaoneemesha

Ukristo

(hususan

Ukatoliki) hususan

katika sekta ya elimu na afya

kwa kutumia hazina ya taifa.

Mathalani

kwa

kupitia

mkataba

wa

ufahamiano

[MoU]  baina  ya  serikali  na

kanisa

serikali

hutenga

mamilioni ya fedha za umma

kila

mwaka

kunufaisha

mipango ya afya na elimu ya

kanisa.

5 | P a g e

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

SEHEMU YA II: MASUALA YA MUUNGANO NA SERIKALI YA MUUNGANO

	NA.	HOJA						MAONI
		Kwamba		Katiba		iliyopo		Katiba mpya itambue uhalali wa
		inatambua uwepo wa serikali						serikali tatu: Serikali ya Zanzibar,
		mbili	katika		Jamhuri		ya	Serikali ya Tanganyika na Serikali
	14	Muungano,			jambo	ambalo		ya Muungano.
		limesababisha utata na kero
		kubwa ya muungano hususan
		kwa upande wa serikali ya
		Zanzibar.  Yapo  malalamiko
		kwa  upande			wa	Zanzibar
		kuwa wameporwa madaraka
		ya  kiinchi		(sovereignity)			na
		serikali	ya	muungano.			Hii
		imepelekea mpaka baadhi yao
		kudai muungano uvunjwe.
		Kwamba		Katiba		iliyopo		Katiba   mpya   iweke   utaratibu

6 | P a g e

 

 

inaainisha

tu

maeneo

ya

utaofanya

masuala

15

muungano ambao

chimbuko

yatakayokubalika

kuwa

ya

lake ni makubaliano baina ya

muungano yapitishwe kwa kura ya

viongozi

wa

iliyokuwa

maoni

(referandum)

kwa

Tanganyika na Zanzibar bila

kuzingatia uwiano wa sehemu hizi

ridhaa ya wananchi wa pande

za muungano. Kila upande ukubali

mbili hizi. Hali hii imepelekea

masuala hayo kwa asilimia 75 au

malalamiko

kwamba

zaidi  ya  wananchi  wake  ndipo

wananchi hawakuhusishwa.

yaingizwe

katika

orodha

ya

maeneo ya Muungano

Kwamba

Katiba

iliyopo

iko

Katiba   mpya

iweke

utaratibu

kimya  juu  ya  mgawo  wa

utakaowezesha cheo cha rais wa

madaraka  ya  rais  na  naibu

jamhuri  ya  muungano  kiwe  cha

16

rais,

mawaziri,

manaibu

kupokezana baina ya pande mbili

waziri kutoka pande mbili za

za muungano yaani Tanganyika na

muungano.

Hii

imepelekea

Zanzibar. Vyeo vya mawaziri na

Wazanzibari

kulalamika

manaibu

mawaziri,

makatibu

kwamba huenda muda mrefu

wakuu  wa  wizara  na  makatibu

rais wa jamhuri ya muungano

wakuu wasaidizi katika serikali ya

akatoka bara tu.

muungano

vitolewe

kwa uwiano

uliosawa. Mathalani

waziri akiwa

mtanganyika

naibu

wake

awe

mzanzibari.

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba mpya iweke wazi kwamba

haikuweka

wazi

mgao

wa

mali ya asili kama vile madini, gesi

17

maliasili baina ya pande mbili

na mafuta n.k. havitakuwa katika

za muungano. Hii imepelekea

masuala

ya

muungano.

Kila

kuwe

na  mvutano

kwamba

upande mmoja wa muungano uwe

iwapo

mafuta

yatapatikana

unamiliki mali ya asili yake.

yawe ni ya muungano au la.

Kwamba

Katiba

iliyopo

iko

Katiba  mpya  iweke  utaratibu  za

kimya kuhusu mahusiano ya

kuziwezesha pande zote mbili za

serikali

ya

Zanzibar  katika

muungano

(Tanganyika

na

medani

za

kimataifa

kwa

Zanzibar) kuwa na mahusiano na

maeneo yasiyo ya muungano.

mashirikiano na serikali za nje na

Hii imepelekea kuwepo kwa

taasisi za kimataifa bila pingamizi

7 | P a g e

 

 

18

malalamiko

upande

wa

kutoka

kwenye

serikali

ya

Zanzibari

kuwa

hawanufaiki

muungano.

na

wanabanwa

kuwa

na

mahusiano na nchi na taasisi

nyingine

za

kimataifa,

mathalani

kujiunga  na

OIC

ambayo ingesaidia utekelezaji

miradi ya mambo yasiyokuwa

ya muungano.

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba mpya itambue uwepo wa

haitambui

kuwepo

kwa

Mahakama Kuu ya Katiba ambayo

Mahakama Kuu ya Katiba. Hii

itakuwa na uwezo na nguvu za

imepelekea

kukosekana

kwa

Kisheria

za

kutafsiri  vipengere

19

suluhusho

la

utata

mbalimbali

vya  Katiba

vyenye

unapojitokeza  wa

masuala

utata  na  pia  kubatilisha  sheria

mbali mbali ya muungano na

yoyote

itakayotungwa

ambayo

mengineyo. Mathalani, utata

inapingana na Katiba.

wa Zanzibar kama nchi kamili

au

vinginevyo

unashindwa

kupewa

ufumbuzi

wa

kisheria.

Kwamba

Katiba

haitambui

Katiba mpya itambue uwepo wa

20

kuwepo kwa Mahakama Kuu

Mahakama  Kuu  ya  Rufaa  ya

ya Rufaa

ya Katiba ambayo

Katiba.

itahusika  na  kesi  za  rufaa

kutoka  Mahakama  Kuu  ya

Katiba.

Kwamba

Katiba

iliyopo

iko

Katiba mpya iweke utaratibu wa

kimya juu ya nafasi ya Spika

kupokezana  nafasi  ya  spika  na

21

na Naibu Spika wa bunge la

naibu spika baina ya sehemu mbili

Jamhuri

ya

Muungano

ya

za muungano. Yaani spika akiwa

Tanzania.

Tangu

kuasisiwa

mtanganyika

naibu

wake

awe

kwa

muungano

nafasi

hizo

mzanzibari.

Nafasi

hizo

zimekuwa

zikihodhiwa

na

zibadilishwe

kila

baada

ya

watanganyika. Hii imepelekea

uchaguzi   mkuu   wa   rais   na

kuwa ni moja ya kero kubwa

wabunge.

8 | P a g e

 

 

za muungano.

22

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba mpya itambue kuwepo kwa

inamtambua

Rais,

Makamu

mawaziri wakuu kwa kila upande

wa  Rais  na  Waziri  Mkuu

wa  muungano  kama  wakuu  wa

kama  viongozi  wa  juu  wa

shughuli za serikali zao. Kisiwepo

Jamhuri

ya

Muungano

ya

cheo cha waziri mkuu wa serikali

Tanzania. Waziri mkuu kwa

ya

muungano.

Shughuli

zake

utaratibu

wa

sasa

hana

zifanywe na makamu wa rais wa

shughuli

na

mamlaka

serikali

ya

muungano,

ambaye

yakinifu upande wa Zanzibar.

ndiye msaidizi mkuu wa rais katika

Cheo hiki si muafaka kwa

serikali ya muungano

hivyo

kisiwe

katika

muungano.

Kwamba

Katiba

iliyopo

iko

Katiba

iweke

utaratibu

wa

23

kimya juu ya uwezekano wa

kuvunjika kwa

muungano iwapo

kuvunjika muungano.

itatokea dharura ya jambo hilo na

ianishe

sababu

zinazoweza

kupelekea

kuvunjika

kwa

muungano.

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katika kudumisha uhuru wa maoni

hairuhusu  chama

cha

siasa

chama  chochote  hata  kama  kina

chenye

lengo

la

kuvunja

malengo ya kuvunjwa muungano

muungano na chenye lengo la

kiandikishwe endapo kinaona kuna

24

kutumia

nguvu

au

maslahi kwa wananchi juu ya hilo

mapambano kufikia malengo

na

kwamba

kuvunjika

kwa

ya siasa.

muungano ndiyo njia iliyobaki ya

kuondoa

dhuluma.

Chama

kiruhusiwe kutumia nguvu kufikia

malengo ya kisiasa endapo njia ya

amani

na

mazungumzo

imeshindikana kuondoa dhuluma.

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba mpya iruhusu kuwepo kwa

25

hairuhusu kusajili chama cha

chama cha namna hiyo. Hii itatoa

siasa  chenye

wafuasi

katika

uhuru kamili kwa raia wa pande

upande

mmoja

tu

wa

mbili hizi kutoa maoni na kutetea

muungano

au

kuendesha

maslahi

na

maendeleo

yao

hata

9 | P a g e

 

 

	shughuli zake katika upande	kama ni wachache [bila kujali idadi
	mmoja tu wa muungano.	yao]

 

 

 

 

 

 

 

SEHEMU YA III: HADHI NA MADARAKA YA RAIS WA JAMHURI YA MUUNGANO YA TANZANIA

NA.

HOJA

MAONI

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba    mpya

iruhusu

rais

26

inampa

rais

hadhi

na

kufunguliwa

mashtaka

kwa

kosa

mamlaka makubwa kiasi cha

lolote  akiwa  ndani  au  nje  ya

kuwa

juu

ya

sheria

madaraka.

Hii

itasaidia  katika

(asiyeweza kushitakiwa) kwa

uwajibikaji  wa  rais  na  kuzuia

kosa la aina yoyote akiwepo

ufisadi na ubadhirifu wa mali za

madarakani au hata akiwa nje

wananchi kwa kutumia madaraka

ya madaraka

aliyopewa na wananchi.

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba mpya isimpe Rais madaraka

27

imempa mamlaka Rais kutoa

ya kutoa msamaha kwa kuwa hili

misamaha kwa watenda kosa

linapelekea kuingilia maamuzi ya

lolote.

mahakama.

Kwamba

Serikali  haizingatii

Katiba  mpya  iweke  masharti  ya

uwiano

wa

kidini  katika

kuzingatia uwiano wa kidini kwa

28

uteuzi

wa

nyadhifa

wateuzi katika uteuzi wa nyadhifa

mbalimbali

serikalini

na

mbalimbali (viongozi na watendaji

vyombo

vyake

(viongozi

na

waandamizi

serikalini)

kuondoa

watendaji

waandamizi).

Hii

hisia  za  kuwepo  upendeleo  wa

inapelekea

kuwepo

hisia

za

kidini.

upendeleo na udini.

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba  mpya  iweke  wazi  kuwa

inampa

madaraka

rais

baraza la mawaziri halitatokana na

kuchagua mawaziri kutokana

wabunge

waliochaguliwa

na

29

na wabunge waliochaguliwa

wananchi, Rais achague mawaziri

na wananchi. Hii imepelekea

kama watendaji wa serikali nje ya

10 | P a g e

 

 

wabunge

kushughulikia

bunge. Mawaziri waingie bungeni

maslahi ya majimbo yao zaidi

kama wawakilishi wa serikali na

kuliko maslahi ya kitaifa.

siyo wawakilishi wa majimbo na

serikali kama ilivyo sasa.

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba mpya isimpe madaraka rais,

30

inampa

madaraka

makubwa

mkuu wa Mkoa na wa wilaya ya

rais kiasi cha kuwaweka watu

kumuweka

mtu  kizuizini

bila

kizuizini

bila

kufikishwa

kufikishwa  mahakamani.

Katiba

mahakamani. Huu ni uvunjifu

mpya  isimpe  rais  mamlaka  ya

wa haki za binaadamu.

kimahakama.

Sheria imempa madaraka rais

Katiba mpya iweke utaratibu wa

kuteua

watendaji

wa

Taasisi

kuteuliwa

watendaji

wa

31

ya

Kuzuia

na

Kuondoa

TAKUKURU  na  Bunge  na  bila

Rushwa.

Hii

imepelekea

kuingiliwa

utendaji   wake

na

Taasisi

hiyo

kushindwa

Mkurugenzi wa Mashitaka ya Jinai.

kutekeleza

majukumu  yake

kwa

uhuru

na

kuingiliwa

utendaji wake na Mkurugenzi

wa Mashitaka ya Jinai.

Katiba

iliyopo

inampa

Katiba mpya itoe madaraka kwa

madaraka

rais kuteua

Tume

bunge badala ya rais kuteua Tume

ya  Uchaguzi  ya  Taifa.  Hii

ya Uchaguzi ya Taifa. Katiba mpya

32

imepelekea

kuwepo

kwa

vilevile itoe fursa kwa raia kuhoji

malalamiko

ya  kutokuwepo

matokeo  ya  uchaguzi  ya  rais

tume

huru

ya

uchaguzi.

mahakamani.

Mahakama

na

sio

Kwamba kwa ajili hii matokeo

tume  ya  uchaguzi  kiwe  ndicho

ya  uchaguzi  wa  rais  pindi

chombo cha kuthibitisha uhalali wa

yanapotangazwa na tume ya

matokeo ya uchaguzi wa rais.

uchaguzi hayawezi kuhojiwa

mahakamani.

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba mpya isimpe mamlaka rais

33

inampa

madaraka

rais

ya

kulivunja bunge.

kulivunja

bunge.

Hii

ni

kuwanyima haki wananchi ya

kuendelea kuwa na viongozi

waliowachagua  kwa

ridhaa

11 | P a g e

 

 

	yao.
	Kwamba	Katiba		iliyopo	Katiba mpya iweke utaratibu wa
34	inampa  madaraka			rais  ya	uteuzi wa nyadhifa hizo uwe kwa
	kuteua   Jaji   Mkuu,   Jaji				kushauriana  Rais  na  Tume  ya
	Kiongozi, Jaji wa Mahakama				Utumishi   wa   Mahakama   na
	Kuu na Jaji wa Mahakama ya				kuidhinishwa uteuzi huo na bunge.
	Rufaa bila ya idhini ya bunge.
	Hii imepelekea kuwepo kwa
	malalamiko	ya	mahakama
	hizo  kutokuwa		huru  katika
	kutekeleza majukumu yake.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

SEHEMU YA IV: UWAKILISHI WA RAIA KATIKA MIHIMILI MIKUU YA DOLA

NA.		HOJA						MAONI
		Kwamba	Katiba			iliyopo		Katiba mpya iweke utaratibu wa
		haitambui	umuhimu				wa	kuwepo uwakilishi wa dini katika
		kuwepo wawakilishi wa dini						vyombo  hivyo  vilivyotajwa  kwa
35		katika  vyombo			vifuatavyo:			ajili ya kulinda maadili na maslahi
		Bunge, Baraza la Wawakilishi,						ya dini husika.
		na   Baraza		la		Madiwani,
		Mabaraza	ya	Usalama.			Hii
		inapelekea				kufanywa
		maamuzi ambayo yako nje na
		maadili  na  sheria  za  dini
		husika.
		Kwamba	Katiba			iliyopo		Katiba mpya iweke utaratibu wa
36		inaruhusu	mtu		kujitangaza			wananchi kupendekeza wagombea
		kufaa	kwake			katika		kupitia vyama vya siasa au vikundi

12 | P a g e

 

 

kugombea uongozi na hivyo

maalum  (wagombea  binafsi)  ili

kupelekea

mazingira

ya

kupigiwa

kura.

Wananchi

rushwa

na

uongo.

Hii

wapendekeze

na

wawanadi

imepelekea

wanasiasa

wapigiwa kura.

kujipachika

sifa

na

uwezo

wasio nao.

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba  mpya  itoe  nafasi  kwa

inamzuia

raia

yeyote

mgombea binafsi kugombea katika

kugombea

uongozi

katika

nafsi zote za uongozi kwa sharti ya

37

nafasi yoyote mpaka awe ni

kupendekezwa na kundi la watu

mwanachama wa chama cha

raia

wa

Tanzania  wasiopungua

siasa

kilichosajiliwa.

Hii

kumi na moja.

inawanyima

raia

wasio

wanachama

wa

vyama

vya

siasa kushiriki katika shughuli

za  uongozi  na  bila  shaka

kuzuia

wenye

sifa

za

kuongoza

taifa

kwa

kigezo

cha

kutokuwa

mwanachama

wa chama cha siasa.

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba mpya iruhusu uwepo wa

38

inapiga marufuku kuwepo wa

vyama vya kisiasa vya kidini kama

vyama vya kisiasa vya kidini.

ilivyo

katika

nchi

nyingine

mathalani Ujerumani.

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba

mpya

iruhusu

39

inapiga

marufuku

kuandikishwa  chama

cha  kisiasa

kuandikishwa

chama

cha

chenye  lengo  la  kupigania  haki,

siasa

chenye

malengo

ya

maendeleo na maslahi ya imani ya

kutetea maslahi na maendeleo

dini husika. Katiba itambue uhalali

ya  dini.  Hii  inatoa  tafsiri

wa  raia  kupigania  maslahi  na

potofu  ya

dini

kutorandana

maendeleo ya dini yake.

na siasa

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba mpya iweke utaratibu wa

40

inatambua

mgawanyo

wa

kuigawa

nchi

katika  majimbo

nchi katika mikoa na wilaya

yatayoongozwa

na

serikali

za

n.k.

kiutawala.

Wakuu

wa

majimbo

zitakazochaguliwa

na

13 | P a g e

 

 

mikoa na wakuu wa wilaya

wananchi.

Mkuu

wa

jimbo

wanateuliwa na rais.

achaguliwe na wananchi.

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba

mpya

ifute

uwakilishi

inaruhusu

kuwepo

kwa

viti

kupitia viti maalum katika bunge

maalum

vya

wanawake

kwa   misingi   ya   jinsia.   Mtu

bungeni kwa misingi ya jinsia.

achaguliwe kwa sifa za kiutendaji

41

Yamekuwepo malalamiko ya

na siyo jinsia yake.

kwamba

baadhi

ya

wanaoteuliwa kwa kigezo cha

jinsia hawana sifa na uwezo

wa

kuongoza

na

kwamba

watu  wa  jinsia  ya  kiume

hawapewi

upendeleo

na

kwamba ipo hatari ya kuzuka

mfumo

jike

(kama  Kenya

inakoelekea).

Kwamba

Yapo

malalamiko

Katiba mpya iweke utaratibu wa

dhidi

ya

wabunge

kuwawezesha

wapiga

kura

kutowajibika

katika

majimbo

kuwadhibiti

na

kuwawajibisha

42

yao

na

hakuna

utaratibu

wabunge wao ambao hawatekelezi

unaowawezesha wapiga kura

wajibu wao ipasavyo. Katiba mpya

kuwaondoa

wabunge

hao.

iwawezeshe

wapiga

kura

Kwamba

wabunge

hawana

kuwaondoa

wabunge

makazi

katika

sehemu

wasiotekeleza ipasavyo wajibu wao

wanazoziwakilisha.

bila kusubiri kipindi cha uchaguzi

mpya. Katiba iweke masharti ya

mbunge  kuwa  na  makazi katika

jimbo analoliwakilisha.

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba mpya iweke utaratibu wa

inatambua

kuwepo

kwa

kujaza

nafasi

ya

mbunge

43

uchaguzi mdogo wa mbunge

inapokuwa

wazi.

Nafasi

ya

pindi

zinapotokea

sababu

mbunge

ijazwe

mathalani

kwa

mbalimbali kama vile kufariki

utaratibu  wa  chama  husika  au

kwa

mbunge

n.k.

Hii

kikundi

husika

kumteuwa

imepelekea taifa kugharimika

mwanachama  au  mtu  mwingine

sana kwa ajili ya chaguzi hizi.

kurithi

nafasi

ya

mbunge

14 | P a g e

 

 

				aliyeondoka.
	Kwamba	Katiba	iliyopo	Katiba mpya iweke utaratibu wa
44	haitambui uwepo wa serikali			kuunda serikali ya mseto.
	ya  mseto.	Hii  inapelekea
	serikali	kuundwa	kwa
	uwakilishi wa watu wachache
	na  hivyo  kukosa  sifa  ya
	serikali ya umoja wa kitaifa.

 

 

SEHEMU V: HIFADHI NA MATUMIZI YA ARDHI NA RASILIMALI ZA TAIFA

	NA.	HOJA							MAONI
		Kwamba		Katiba			iliyopo		Katiba mpya iweke bayana haki ya
		imempa haki mtu ya kumiliki							mtu kumiliki na kutumia mali yake
	45	na	kutumia			mali		zake	kwa kuzingatia sheria ya imani ya
		atakavyo bila kuchunga sheria							dini yake.
		na imani ya dini yake au za
		watu	wengine.				(Mathalani
		mtu	kurithithisha				mali	yake
		atakavyo  yeye				kinyume  na
		sheria ya dini yake)
		Kwamba		Katiba			iliyopo		Katiba iitake serikali kufanya sensa
	46	haizungumzii			umuhimu  wa				baada ya kila miaka mitano kujua
		sensa	katika		kujua takwimu				idadi ya watu, hali zao na idadi ya
		za  watu.		Hii		imepelekea			wafuasi wa dini mbalimbali kwa
		kutolewa					takwimu		ajili ya maendeleo ya kijamii na
		zisizokuwa		rasmi			na	zenye	kuweka uwiano katika kutoa haki
		malengo ya upotoshaji.							sawa na huduma kwa raia wake.
		Kwamba		Katiba			iliyopo		Katiba mpya isiruhusu kwa hali
	47	imetoa  mwanya				kwa		ardhi	yoyote kuwekwa kwa vituo vya
		yetu kutumika kwa malengo							kigeni  vya  kijeshi  na  upelelezi
		ya	ukoloni			mamboleo.			katika Jamhuri ya Muungano wa
		Mathalan		haitoi			pingamizi		Tanzania.
		kwa	mataifa		ya	nje kuweka

15 | P a g e

 

 

vituo vya kijeshi na upelelezi

katika ardhi ya Tanzania.

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba mpya iweke wazi kwamba

imeimilikisha

ardhi

kwa

ardhi ni mali ya raia (wananchi) na

serikali yaani kikatiba ardhi ni

serikali ni wakala tu wa raia katika

mali

ya

serikali.

Hii

kugawa ardhi kwa uadilifu na kwa

48

imepelekea

serikali

kuwa na

ridhaa ya raia. Umiliki wa ardhi

mamlaka

ya

kumilikisha

uweze

kuondolewa

kwa

mmiliki

ardhi kwa yeyote bila ridhaa

iwapo

atashindwa

kuiendeleza

ya wananchi, hata kama ikiwa

ardhi kwa miaka mitatu mfululizo.

wanaomilikishwa

ni

wageni.

Raia

aweze

kuuza

ardhi

Imerahisisha

pia

uporwaji

aliyomilikishwa

kwa

raia

unaofanywa

na

wageni

mwingine au kukodisha kwa asiye

(mataifa

ya

kigeni

raia   kwa

mkataba

unaoweza

wakishirikiana

na

baadhi ya

kuhuishwa  kila  baada  ya  miaka

viongozi)

wa

maliasili

mitatu.

Rais

aweze

kusitisha

zilizoko

chini

ya

ardhi

umiliki  wa  ardhi  wa  mtu  au

(madini)

na

juu

yake

kikundi  kidogo  cha  watu  kwa

(wanyama pori, misitu, mazao

manufaa ya waliyo wengi maadam

ya baharini n.k.)

mmliki

au

wamiliki

watalipwa

fidia inayolingana na thamani ya

ardhi

wanayopoteza

umiliki  na

vilivyomo kwa wakati huo

Kwamba

Katiba

iliyopo

Katiba mpya itoe maelekezo kwa

haitambui

umilikishaji

wa

sheria  za  mipango  miji  kulenga

49

ardhi kwa uwiano wa kidini.

ugawaji wa ardhi kwa kuainisha

Hii

imepelekea

mathalani

maeneo ya dini kwa mujibu wa

upimaji

wa

maeneo

mapya

uwiano  wa  kidini  katika  eneo

kupitishwa

bila

kuainisha

husika.

maeneo

maalum

kwa

dini

husika

na

hivyo

kupelekea

mivutano

isiyo

ya

lazima.

Zipo hisia za umilikishaji wa

ardhi

kwa

upendeleo

wa

kidini.

Kwamba

Sheria

za

nchi

Katiba

impe

mamlaka

huru

16 | P a g e

 

 

	hazimpi  madaraka		Mkaguzi		Mkaguzi	Mkuu   wa		Serikali
50	Mkuu	wa	Serikali		kumfungulia		mashitaka	yeyote
	kumfungulia		mashitaka		anayetuhumiwa kwa ubadhirifu au
	mtumishi	wa	serikali		ufisadi wa mali ya umma.
	anayetuhumiwa		kufanya
	ubadhirifu	na ufisadi katika
	mali ya umma.
	Kwamba  Katiba  iliyopo			iko	Katiba	mpya	ibainishe	wazi
	kimya juu ya umiliki, ulinzi,				kwamba mali za asili ni mali za raia
	matumizi na udhibiti wa mali				wa Tanzania tu kwa kila upande
51	za asili za Tanzania, zikiwepo				wa muungano na iweke utaratibu
	madini,  mazao  ya		baharini,		madhubuti wa kulinda mali hizi
	wanyama pori, misitu n.k. Hii				dhidi ya ufisadi wa ndani na nje.
	imepelekea	matumizi		ya
	kiholela, ubadhilifu na uporaji
	wa mali hizi unaofanywa na
	mafisadi wa ndani na nje na
	hivyo kuendelea kusababisha
	hali   ya	umasikini		kwa
	Watanzania.

 

 

SEHEMU YA VI: VYOMBO VYA ULINZI NA USALAMA WA RAIA

	NA.	HOJA					MAONI
		Kwamba		Katiba		iliyopo	Katiba mpya isiruhusu kwa hali
		imetoa	mwanya		kwa  ardhi		yoyote kuwekwa kwa vituo vya
	52	yetu kutumika kwa malengo					kigeni  vya  kijeshi  na  upelelezi
		ya	ukoloni		mamboleo.		katika Jamhuri ya Muungano wa
		Mathalan		haitoi		pingamizi	Tanzania.
		kwa mataifa ya nje kuweka
		vituo vya kijeshi na upelelezi
		katika ardhi ya Tanzania.
		Kwamba		Katiba		iliyopo	Katiba   mpya   iendelee	kupiga
		haidhibiti				kikamilifu	marufuku kuwepo kwa	tume na

17 | P a g e

 

 

uundwaji kiholela wa tume na majeshi haya yasiyo rasmi na majeshi ya ulinzi nje ya yale kuweka utaratibu thabiti wa kuziba

53               ya serikali. Mathalani tume ya mianya ya kuundwa mengine ya majeshi ya Kikatoliki katika mfano huo.

Jeshi la Ulinzi la Tanzania na kuwepo kwa Jeshi la Wokovu la Wakristo

 

 

 

 

 

 

 

SEHEMU YA VI: USAWA, HAKI YA KUISHI NA HAKI ZA BINADAMU

	NA.		HOJA					MAONI
		Kwamba	Katiba		iliyopo		Katiba mpya isitishe kuitambulisha
	54	inaitambulisha			Tanzania		Tanzania kama nchi ya kijamaa na
		kama nchi ya ujamaa tofauti					Watanzania kama wajamaa. Ubaki
		na uhalisia wa mazingira ya					mfumo  wa  siasa  ya  kujitegemea
		kisiasa	na	kiuchumi		na	(kutokuwa	tegemezi	na
		kiitikadi yaliyopo nchini					ombaomba).
		Kwamba Katiba iliyopo haitoi					Katiba mpya ianishe tafsiri sahihi
	55	tafsiri   yakinifu			ya	neno	ya USAWA kwa mujibu wa imani
		USAWA (mfano usawa katika					za  dini  ya  mtu.  Hii  itasaidia
		mirathi,	usawa		katika		wananchi	kutafsiri  USAWA	kwa
		majukumu ya mwanamke na					mnasaba wa mafundisho ya imani
		mwanamume		katika		jamii	ya dini zao.
		n.k).
		Kwamba Katiba iliyopo inatoa					Katiba  mpya  iweke  mipaka  ya
	56	uhuru na haki ya kuishi usio					uhuru  na  haki  ya  kuishi  yenye
		na mipaka na usiotilia maani					kuzingatia uhuru na haki ya kuishi
		uhuru  na  haki  za  wengine					ya  wengine.  Mathalani  iweke
		kuishi.					sheria   ya   kuuawa   kwa   mtu
							aliyeuwa	mwingine   au	watu
							wengine kwa dhulma.

18 | P a g e

 

 

	Kwamba	Katiba		iliyopo		Katiba isiruhusu mahusiano yoyote
	haikatazi mahusiano ya jimai					ya  kimapenzi  nje  ya  ndoa  na
57	na  kimapenzi		nje  ya		ndoa	mahusiano ya kimapenzi ya watu
	pamoja  na  mahusiano  ya					wa jinsia moja na ndoa ya watu wa
	namna  hiyo  kwa  watu  wa					jinsia moja. Katiba ipige marufuku
	jinsia  moja.  Hii  imepelekea					vitendo	au	utengenezaji		wa
	kuporomoka kwa maadili na					mazingira	yanayopelekea			au
	mparaganyiko		katika		jamii,	kurahisisha mahusiano ya namna
	kuenea	kwa	watoto		wa	hiyo.
	mitaani	na	maradhi		ya
	ukimwi na maradhi mengine
	ya zinaa.
	Kwamba	Mfumo  wa		Elimu		Katiba mpya iruhusu watu wa dini
58	uliopo	hauwapi			fursa	mbalimbali  kuwa  na  mfumo  wa
	Waislamu	kuchunga		maadili		elimu	utakaozingatia			imani,
	na  itikadi  ya  dini  yao.  Ipo					maadili, mila, itikadi na desturi za
	mitaala ya elimu iliyotofauti					dini zao.
	na ile ya elimu ya Mtanzania
	ambayo		imeruhusiwa
	(Cambridge,  Marekani				n.k).
	Kwamba	Waislamu			wana
	haki  ya  msingi  ya  kufuata
	mfumo wa elimu wa Kiislamu
	kama sehemu ya ibada katika
	Uislamu.
43	Kwamba   Sheria   za   nchi					Katiba	mpya		impunguzie
	zinampa mamlaka makubwa					madaraka		Mkurugenzi		wa
	Mkurugenzi wa Mashitaka ya					Mashitaka  ya		Jinai.  Imlazimishe
	Jinai [DPP] kiasi cha kuwa na					kupeleka	kesi		mahakamani  na
	hiari	kuifikisha			kesi	isimpe uwezo wa kufuta kesi kwa
	mahakamani  au  kutoifikisha					matakwa	yake.		Uamuzi	wa
	au  hata  kuifuta  kabisa  bila					kuendelea au kufuta kesi uwe ni
	idhini ya hakimu.					wa mahakama.

 

 

ANGALIZO: MAONI HAYA YAMEKUSANYWA KWA LENGO LA KUFANIKISHA MCHAKATO WA KUANDIKWA KATIBA MPYA.

HIVYO BASI MUISLAMU YEYOTE ANAWEZA KUENDELEA KUCHANGIA KWA KUZIDISHA VIPENGELE AMBAVYO VIMESAHAULIWA AU KUPUNGUZWA NA VIMEKOSEWA KWANI UKAMILIFU NI WA ALLAH [SUBHAANAHU WA TA'ALA]

 

WAKUSANYAJI NA WARATIBU WA HOJA NA MAONI

 

1.     Sheikh Salim A. Barahiyaan [LLB Shariah, LLM Shariah & Law]

 

2.     Dr. Abu-Malik Juma [PhD Economics]

 

TAKWIMU

 

IDADI YA MIKOA ZILIPOFANYIKA SEMINA SHIRIKISHI

TANZANIA BARA	17
ZANZIBAR	1

 

--
Send Emails to wanabidii@googlegroups.com
 
Kujiondoa Tuma Email kwenda
wanabidii+unsubscribe@googlegroups.com Utapata Email ya kudhibitisha ukishatuma
 
Disclaimer:
Everyone posting to this Forum bears the sole responsibility for any legal consequences of his or her postings, and hence statements and facts must be presented responsibly. Your continued membership signifies that you agree to this disclaimer and pledge to abide by our Rules and Guidelines.
---
You received this message because you are subscribed to the Google Groups "Wanabidii" group.
To unsubscribe from this group and stop receiving emails from it, send an email to wanabidii+unsubscribe@googlegroups.com.
For more options, visit https://groups.google.com/groups/opt_out.

Share this :

• Digg
• Linkedin
• Stumbleupon
• Delicious
• Tumblr
• BufferApp
• Pocket
• Evernote